Խորհրդարանական ընտրությունները, որոնք առաջինն էին երկիրը նախագահականից խորհրդարանական համակարգի տանող 2015 թվականի սահմանադրական փոփոխություններից հետո, չկարողացան բարելավել հանրության վստահությունը ընտրական համակարգի հանդեպ: Խախտումների մասին հնչող հայտարարությունների պայմաններում՝ իշխող Հանրապետական կուսակցությունը գերակշիռ ձայներ ստացավ քվեարկության ժամանակ: Իշխանությունները չկարողացան պատասխանատվության ենթարկել 2016 թվականի հուլիսին Երևանում, հիմնականում խաղաղ ցույցերի ընթացքում, ցուցարարների և լրագրողների նկատմամբ անհամաչափ ուժի կիրառման համար պատասխանատու պաշտոնյաներին: Երևանում ոստիկանության գնդի բռնի զավթման ընթացքում, ինչը պատճառ էր դարձել բողոքի ցույցերի համար, կատարված հանցագործությունների մեջ մեղադրվող 32 անձանց դատավարությունները դեռևս ընթացքի մեջ են: Չորս ամբաստանյալները հայտնել են ազատազրկման ընթացքում վատ վերաբերմունքի մասին:
Իրավապաշտպանների նկատմամբ եղել են սպառնալիքներ և ոտնձգություններ: Ընտանեկան բռնությունը շարունակում է մնալ որպես լուրջ խնդիր: Կառավարությունը խորհրդարանում ներկայացրեց ընտանիքում բռնության մասին օրենքի նախագիծը, սակայն կանանց իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող խմբերն ընդդիմացան դրան` մտավախություն ունենալով, որ այն ավելի շուտ միտված է ընտանիքների պահպանմանը, քան բռնությունների զոհերի պաշտպանությանը: Հաշմանդամություն ունեցող շատ երեխաներ չեն ստանում որակյալ կրթություն և ապրում են հաստատություններում՝ առանձնացված իրենց ընտանիքներից:
Կառավարությունն արմատապես վերանայեց օփիոիդային ցավազրկող դեղորայքի նշանակումն ու հասանելիությունը կարգավորող խրթին համակարգը։ Խտրականությունը կանանց և հաշմանդամություն ունեցող անձանց հանդեպ, ինչպես նաև սեռական կողմնորոշման և գենդերային ինքնության հիմքով, դեռևս առկա է:
Խորհրդարանական և ՏԻՄ ընտրություններ
Եվրոպայում անվտանգության և համագործակցության կազմակերպության (ԵԱՀԿ) միջազգային դիտորդները եզրակացրել են, որ ապրիլի խորհրդարանական ընտրությունները «լավ էին կազմակերպված», սակայն ընտրությունները «ստվերվեցին ընտրակաշառքների և քաղծառայողների ու մասնավոր ընկերությունների աշխատողների վրա ճնշումների մասին արժանահավատ տեղեկություններով»։ Իշխող կուսակցությունը հաղթել է մայիսին կայացած Երևանի ավագանու ընտրություններում, ընտրողների մասնակցության ցածր մակարդակի և ընտրակաշառքների ու ընտրողների ահաբեկման մասին հայտարարությունների պայմաններում:
Ոտնձգություններ իրավապաշտպանների նկատմամբ
Ապրիլի 30-ին միջնակարգ դպրոցների և նախադպրոցական հիմնարկների տնօրենները դատական հայցեր ներկայացրեցին «Իրազեկ քաղաքացիների միավորում» հասարակական կազմակերպության (ՀԿ) և նրա ղեկավար Դանիել Իոաննիսյանի դեմ` իրենց պատիվն ու արժանապատվությունը ենթադրաբար վնասելու համար: ՀԿ-ն հրապարակել էր ձայնագրություններ, որոնք, ըստ նրանց պնդման, ցույց էին տալիս, որ մի շարք տնօրեններ խորհրդարանական ընտրություններից առաջ հավաքագրել էին աջակիցներ իշխող կուսակցության համար: Տնօրենները հրաժարվեցին իրենց հայցերից հուլիսին:
Հունիսին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցը հայտարարել էր, որ սպանության սպառնալիքներ է ստացել ֆեյսբուքյան օգտատիրոջից, ըստ երևույթին, ի պատասխան նույն օրը Սաքունցի կողմից կառավարությանը քննադատող ֆեյսբուքյան գրառմանը: Գլխավոր դատախազությունը 10 օր անց հետաքննություն սկսեց, սակայն մինչ սույն զեկույցի պատրաստումը որևէ մեղադրանք չի առաջադրվել:
Տեղական իրավապաշտպան խմբերը շարունակում են մտահոգություններ հնչեցնել Մարինա Պողոսյանի դեմ իրականացվող ոտնձգությունների, և նրա դեմ շորթման հոդվածով հարուցված կեղծ քրեական գործի համար, ում ղեկավարած «Վելես» իրավապաշտպան կազմակերպությունն իրավաբանական աջակցություն է ցուցաբերում վաշխառուների զոհերին, ներառյալ այն վաշխառուների, որոնց շարքում են նաև այնպիսիք, ովքեր ենթադրյալ կապեր ունեն տեղական իշխանությունների հետ:
Հաշվետվողականության բացակայության իրավապահների կատարած չարաշահումների համար
Կառավարությունը չի կարողացել լիարժեք հաշվետվողականություն ապահովել 2016 թվականի հուլիսի 20-ին Երևանում տեղի ունեցած ցույցերի ընթացքում հիմնականում խաղաղ ցուցարարների և լրագրողների նկատմամբ ոստիկանության կողմից կիրառված բռնարարքների համար: Չնայած այն հանգամանքին, որ որոշ ոստիկաններ ենթարկվել են կարգապահական պատասխանատվության, որևէ մեկին քրեական մեղադրանքներ չի առաջադրվել:
Միևնույն ժամանակ, իշխանություններն ագրեսիվորեն հետապնդում էին բողոքի մասնակիցներին և ղեկավարներին: Դատապարտվել է 22 մարդ, որոնցից 11-ը՝ մեկից մինչև երեք ու կես տարվա ազատազրկման: Յոթ հոգի ստացել են պայմանական պատիժներ, երեքը տուգանվել են, իսկ մեկը և՛ տուգանվել է, և՛ ստացել պայմանական պատիժ: Շատերն իրենց մեղավոր են ճանաչել, որի հետևանքով դատերն անցել են արագացված ընթացակարգով եւ/կամ արժանացել են ավելի մեղմ դատավճիռների: Առաջադրվել են մեղադրանքներ այդ թվում նաև զանգվածային անկարգությունների ընթացքում բռնության կիրառման և լրագրողի մասնագիտական պարտականությունների կատարմանը խոչընդոտելու հիմքերով: Բողոքի ցույցերի մնացած մասնակիցների և կազմակերպիչների դատավարությունները դեռևս ընթացքում էին:
Երևանում 2016 թվականի հուլիսին ոստիկանության գնդի զինված զավթման ընթացքում ենթադրյալ հանցագործությունների համար դատապարտված չորս անձինք հայտնել են, որ հունիսին դատարանի շենքում ոստիկանությունն իրենց ծեծի է ենթարկել: Ոստիկանները նրանց հեռացրել էին դատարանի դահլիճից այն բանից հետո, երբ վիճաբանություն էր ծագել նրանց և ոստիկանների միջև: Նշված անձինք հայտարարել են, որ ոստիկաններն իրենց ծեծել են նկուղային հարկի պահման խցում: Իշխանությունները հարուցել են քրեական գործ, սակայն որևէ մեղադրանք չի ներկայացվել: Ծեծին ենթադրաբար մասնակցած որոշ ոստիկաններ շարունակել են ծառայություն իրականացնել դատարանի դահլիճում:
Հարձակումներ և ոտնձգություններ լրագրողների նկատմամբ
Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտեն, լրատվամիջոցների ազատության հարցերով զբաղվող ՀԿ, արձանագրել է ֆիզիկական հարձակումներ և լրագրողների աշխատանքին միջամտություն, այդ թվում խորհրդարանական և տեղական ընտրությունների ժամանակ:
Մայիսի 11-ին չորս ոստիկաններ մուտք են գործել Civilnet.am-ի լրագրող Արփի Մախսուդյանի տուն, առանց համապատասխան որոշման` պնդելով, որ փնտրում են հանցագործության մեջ կասկածվող անձի: Մախսուդյանն արգելել է խուզարկությունը: Հետագայում ոստիկանությունը պնդում էր, որ ցանկացել են միայն հարցաքննել նրան: Մախսուդյանը կարծում է, որ ոստիկանությունը փորձել է վախեցնել նրան իր քննադատական լրագրության համար: Նա հաղորդում է ներկայացրել ոստիկանության վարքագծի վերաբերյալ, սակայն իշխանությունները արդյունավետ հետաքննություն չեն իրականացրել:
Պալիատիվ խնամք
Փետրվարին կառավարությունը հավանության արժանացրեց Պալիատիվ խնամքի ազգային ռազմավարությանը և գործողությունների ծրագրին` ուրվագծելով այդքան անհրաժեշտ բարեփոխումները անբուժելի հիվանդություններ ունեցող հիվանդներին համապատասխան պալիատիվ խնամք տրամադրելու համար: Իշխանությունները մարտին գրանցեցին բերանով ընդունման մորֆինը, իսկ նոյեմբերին արմատապես վերանայեցին դրա դեղատոմսերի դուրսգրման և ձեռքբերման անբարենպաստ և ժամանակատար ընթացակարգերը:
Երեխաների իրավունքներ
Հազարավոր երեխաներ գտնվում են հաստատություններում հաշմանդամության կամ աղքատության պատճառով: Երեխաները կարող են անտեսվել գերբնակեցման պատճառով: Կառավարությունը որոշ հաստատություններ վերափոխում է համայնքային կենտրոնների և աջակցում ընտանիքահեն խնամքին, սակայն հավասարապես չի ընդգրկել հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին: Հաշմանդամություն ունեցող երեխաները հաճախ մնում են հաստատություններում որպես չափահաս, անորոշ ժամկետով՝ զրկված լինելով իրենց գործունակությունից:
Օրենքի համաձայն, մինչև 2025 թվականը կրթությունը պետք է դառնա ներառական, ըստ որի համայնքային դպրոցներում պետք է համատեղ ուսանեն հաշմանդամություն ունեցող և չունեցող երեխաները: Ֆիզիկական խոչընդոտները և խելամիտ հարմարեցումների բացակայությունը ենթադրում է, որ հաշմանդամություն ունեցող երեխաները միշտ չէ, որ կարողանում են որակյալ կրթություն ստանալ բազմաթիվ համայնքային դպրոցներում: Հաշմանդամություն ունեցող շատ երեխաներ շարունակում են մնալ առանձնացված հատուկ դպրոցներում կամ մեկուսացված՝ տանը, ստանալով սահմանափակ կրթություն կամ կրթություն չստանալով:
Կանանց իրավունքներ
Ըստ Ընդդեմ կանանց նկատմամբ բռնության կոալիցիայի տվյալների՝ 2017 թվականի առաջին կեսին առնվազն չորս կին է սպանվել իրենց զուգընկերների կամ ընտանիքի անդամների կողմից, և առնվազն 50-ը սպանվել են 2010-ից 2017 թվականն ընկած ժամանակահատվածում: Կոալիցիան ընտանեկան բռնության դեպքերի առթիվ 2017 թվականի սեպտեմբերի դրությամբ ստացել է 5299 ահազանգ։ Նույն ժամանակահատվածում ոստիկանությունը ընտանիքում տեղ գտած տարբեր տեսակների բռնությունների առթիվ ստացել է 602 բողոք և քրեական գործ է հարուցվել 142 դեպքի առթիվ: 31 դեպքում առաջադրվել է մեղադրանք:
Կոալիցիայի մի շարք ակտիվիստներ և փաստաբաններ հայտարարել են իրենց գործունեության հետ կապված ճնշումների և սպառնալիքների մասին: Չնայած կանանց իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող տեղական կազմակերպությունների երկարամյա ճնշումներին, Հայաստանը չունի ընտանեկան բռնությունը քրեականացնող օրենք և չի միացել Եվրոպայի խորհրդի Կանանց նկատմամբ բռնության և ընտանեկան բռնության կանխարգելման և դրա դեմ պայքարի մասին կոնվենցիային (Ստամբուլի կոնվենցիա):
Նոյեմբերին կառավարությունը խորհրդարան բերեց ընտանիքում բռնության կանխարգելման և զոհերի պաշտպանության մասին օրենքի նախագիծը: Կանանց իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող կազմակերպությունները դեմ էին օրենքին՝ կառավարության կողմից վերջին պահին, առանց հանրային քննարկումների, «ընտանիքում համերաշխության վերականգնման» վերաբերյալ կատարված փոփոխությունների պատճառով, որն ըստ նրանց միտված է խրախուսելու հաշտեցումը և կարող է խաթարել տուժածների լիարժեք պաշտպանությունը:
Սեռական կողմնորոշում և գենդերային ինքնություն
Լեսբուհի, գեյ, բիսեքսուալ և տրանսգենդեր (ԼԳԲՏ) մարդիկ ենթարկվում են ոտնձգությունների, խտրական վերաբերմունքի և բռնության: ԼԳԲՏ իրավունքների պաշտպանությամբ զբաղվող ՓԻՆՔ Արմենիա կազմակերպությունը օգոստոս ամսվա դրությամբ արձանագրել է ֆիզիկական 9 հարձակում՝ սեռական կողմնորոշման կամ գենդերային ինքնության հիմքով: Ոստիկանությունը մի քանի գործերով հետաքննություն է սկսել, սակայն օրենքը չի դիտարկում հակա-ԼԳԲՏ շարժառիթը որպես ծանրացուցիչ հանգամանք: Խտրական վերաբերմունքի և սեռական կողմնորոշման հրապարակային բացահայտման վախը բազմաթիվ ԼԳԲՏ անձանց համար խոչընդոտ է հանդիսանում հանցագործությունների մասին հաղորդումներ ներկայացնելու համար:
ՓԻՆՔ Արմենիայի տնօրեն Մամիկոն Հովսեփյանը մայիսին հայտարարել էր ֆեյսբուքում հոմոֆոբ գրառումների արշավի մասին, այդ թվում գրասենյակի և անձնակազմի վրա հարձակման կոչեր պարունակող գրառումներով, ինչը հաջորդել էր Երևանի քաղաքապետարանի կողմից ԼԳԲՏ թեմայով վիճահարույց սոցիալական գովազդների հեռացմանը: Հուլիսի սկզբին, «Ոսկե ծիրան» միջազգային կինոփառատոնից մի քանի օր առաջ, Հայաստանի կինեմատոգրաֆիստների միությունը (ՀԿՄ) հրաժարվեց փառատոնի անցկացման համար տրամադրել հիմնականում օգտագործվող տարածքը: Փառատոնին չհաջողվեց ցուցադրել 40 ֆիլմ, այդ թվում երկու ֆիլմ ԼԳԲՏ թեմայով: Թեև պաշտոնապես ՀԿՄ-ն մերժումը հիմնավորեց դրանից ավելի քան մեկ ամիս առաջ տեղի ունեցած ՀԿՄ նախագահի մահվան հանգամանքով, տեղական ակտիվիստները կարծում են, որ մերժման պատճառը եղել է ԼԳԲՏ թեմայով ֆիլմերի ներառումը:
Հիմնական միջազգային դերակատարներ
Նոյեմբերին Հայաստանն ու Եվրամիությունը (ԵՄ) ստորագրեցին Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագիրը` նպատակ ունենալով ամրապնդել քաղաքական երկխոսությունը, մեծացնել տնտեսական համագործակցությունը և խթանել բարեփոխումները, ներառյալ` մարդու իրավունքների և իրավունքի գերակայության ուղղությամբ: Մայիսին, ԵՄ-Հայաստան մարդու իրավունքների երկխոսության արդյունքում, ԵՄ-ն կոչ արեց ընդունել ընտանեկան բռնության և խտրականության դեմ օրենքներ, ինչպես նաև արդյունավետ հետաքննություն իրականացնել և պատասխանատվության ենթարկել իրավապահ մարմինների կողմից կատարված հանցագործությունների համար:
Նաև մարտ ամսին, Հայաստանը հավանության արժանացրեց Դպրոցների անվտանգության մասին միջազգային հռչակագրին` պարտավորվելով ավելին անել զինված հակամարտությունների ընթացքում ուսանողների, ուսուցիչների և դպրոցների պաշտպանության համար, այդ թվում` զինված հակամարտությունների ընթացքում դպրոցները և համալսարանները ռազմական նպատակով օգտագործումից պաշտպանելու վերաբերյալ ուղեցույցների ներդրման և կիրառման միջոցով:
Սեպտեմբերի իր այցից հետո, Միավորված ազգերի կազմակերպության առողջապահության հարցերով հատուկ զեկուցող Դայնիուս Պուրասը հայտարարեց, որ թմրադեղերի շրջանառության հսկողության, նկատմամբ Հայաստանի մոտեցումը “շարունակում է լինել պատժողական եւ սահմանափակող՝ վնասելով այն մարդկանց առողջության իրավունքը, որոնք թմրադեղեր են օգտագործում են կամ պալիատիվ խնամքի կարիք ունեն”։
Մարտին տեղի ունեցած դիտարկման արդյունքում ՄԱԿ-ի Հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների հարցերով կոմիտեն բարձր գնահատեց կառավարության հանձնառությունը մինչև 2025 թվականը ներառական կրթության ներդրման և այլ քայլերի առումով, սակայն մտահոգություն հայտնեց մատչելիության բացակայության; խտրականության; հաշմանդամություն ունեցող երեխաների ինստիտուցիոնալացման; անտեսման, անմարդկային վերաբերմունքի և հաստատություններում հաշմանդամություն ունեցող անձանց ազատազրկման; գործունակությունից զրկելու; համայնքներում ինքնուրույն ապրելու անբավարար աջակցության; և ներառական կրթության մատչելիության խոչընդոտների վերաբերյալ:
ՄԱԿ-ի Խոշտանգումների դեմ կոմիտեն հունվարյան եզրափակիչ դիտարկումներում արձանագրել է որոշակի առաջընթաց, սակայն քննադատել է նախնական կալանքի կիրառման չարաշահումը; վատ վերաբերմունքի մասին հայտարարությունների վերաբերյալ արդյունավետ քննության բացակայությունը; ոստիկանության կողմից անհամաչափ ուժի լայնորեն կիրառումը; ազատազրկված անձանց իրավունքների խախտումները; հարձակումները լրագրողների նկատմամբ; ընտանեկան բռնությունը; և երեխաների նկատմամբ ոտնձգությունները հաստատություններում:
Կանանց նկատմամբ խտրականության վերացման ՄԱԿ-ի կոմիտեն իր 2016 թվականի նոյեմբերի եզրափակիչ դիտարկումներում արձանագրել է, որ իրականացվել են որոշ օրենսդրական և հայեցակարգային բարեփոխումներ, սակայն, ի թիվս այլ մտահոգությունների, նշել է հակախտրականության և գենդերով պայմանավորված բռնության կանխարգելման և արգելման վերաբերյալ համապարփակ օրենսդրության բացակայության; գենդերով պայմանավորված բռնությունների շարունակականության և հանցագործությունների վերաբերյալ հաղորդումների թերներկայացման; հակաբեղմնավորիչ միջոցների և առողջապահական ծառայությունների սահմանափակ մատչելիության վերաբերյալ։
Parliamentary elections, the first since the 2015 constitutional amendments moving the country from a presidential to a parliamentary system, failed to improve public confidence in the electoral system. The ruling Republican Party dominated the polls amid reports of irregularities. Authorities failed to bring to justice officials responsible for excessive use of force against protesters and journalists, including during largely peaceful protests in Yerevan in July 2016. The trials of 32 men accused of crimes committed during the violent takeover of a police station in Yerevan, which prompted the protests, were ongoing at time of writing. Four defendants have reported ill-treatment in detention.
Human rights defenders faced threats and harassment. Domestic violence persists as a serious problem. The government introduced in parliament a draft law on violence in the family, but women’s rights groups opposed it, fearing it emphasized keeping families together rather than protecting victims. Many children with disabilities lack quality education and live in institutions separated from their families.
The government overhauled the onerous system for prescribing and accessing opioid pain medications. Discrimination against women and people with disabilities, and based on sexual orientation and gender identity, persisted.
Parliamentary and Municipal Elections
International observers, led by the Organization for Security and Co-operation in Europe (OSCE), concluded that the April parliamentary elections “were well administered,” but the polls were “tainted by credible information about vote-buying, and pressure on civil servants and employees of private companies.” The ruling party won the May Yerevan municipal elections amid low voter turnout and reports of vote-buying and voter intimidation.
Harassment of Human Rights Defenders
In April, 30 public school and preschool principals filed lawsuits against the nongovernmental organization (NGO) Union of Informed Citizens and its director Daniel Ioannisyan, for allegedly damaging their honor and dignity. The NGO had published audio recordings they claimed showed several principals recruiting supporters for the ruling party ahead of the parliamentary elections. The principals dropped the suit in July.
In June, Artur Sakunts, director of Helsinki Citizens’ Assembly Vanadzor Office, reported death threats from a Facebook user, apparently in response to Sakunts’ Facebook post the same day criticizing the government. The General Prosecutor’s Office opened an investigation 10 days later, but no charges had been brought at time of writing.
Local rights groups continue to raise concerns about the harassment of, and spurious criminal embezzlement charges against, Marina Poghosyan, whose organization, Veles, provides legal support to victims of predatory lenders, including some with alleged links to local authorities.
Lack of Accountability for Abuses by Law Enforcement Officials
The government has failed to ensure full accountability for police violence against largely peaceful protesters and journalists during protests in Yerevan in July 2016. While some police officers faced disciplinary actions, no officials have faced criminal charges.
At the same time, authorities aggressively prosecuted protest participants and leaders. Courts convicted 22 people, sentencing 11 to prison terms of one to three-and-a-half years. Seven others received conditional sentences, three were fined, and one received both a conditional sentence and a fine. Most pleaded guilty, for which they received a speedy trial or a lesser sentence. Charges included using violence during mass disorder and interfering with the work of a journalist. Trials of other protesters and protest organizers were ongoing.
Four men on trial for alleged crimes committed during the July 2016 armed takeover of a Yerevan police station alleged that police beat them in the court building in June. Officers removed the men from the courtroom after an argument broke out between them and police. The men said police beat them in basement holding cells. Authorities opened an investigation but no criminal charges have been brought. Some officers alleged to have participated in the beatings remained on duty in the courtroom.
Attacks on and Harassment of Journalists
The Committee to Protect Freedom of Expression, a media freedom NGO, documented physical attacks and interference against journalists including during the parliamentary and municipal elections.
On May 11, four officers entered the home of Arpi Makhsydyan, a journalist with Civilnet.am, without a warrant, claiming they were searching for a criminal suspect. Makhsudyan refused the search. Police later claimed they wanted only to question her. Makhsudyan believes police sought to intimidate her for her critical journalism. She filed a complaint about police conduct, but authorities failed to effectively investigate.
Palliative Care
In February, the government approved a National Strategy on Palliative Care and an Action Plan, specifying much needed reforms for delivery of adequate palliative care to patients with life-threatening illnesses. Authorities registered oral morphine in March, and in November overhauled onerous and time-consuming prescription and procurement procedures for accessing it.
Children’s Rights
Thousands of children are placed in residential institutions due to disability or poverty. Children can face neglect due to overcrowding. The government is transforming some institutions to community centers and supporting family-based care, but has not included children with disabilities equally. Children with disabilities frequently remain in institutions as adults indefinitely, stripped of their legal capacity.
MERI’S STORY
Meri was born in August 2009 with Down Syndrome. Soon after her birth, a trusted doctor encouraged…
Under law, education should be inclusive by 2025, with children with and without disabilities studying together in community schools. Physical barriers and lack of reasonable accommodations means children with disabilities may not always receive a quality education in many community schools. Many children with disabilities remain segregated in special schools or isolated at home with little or no education.
Women’s Rights
The Coalition to Stop Violence against Women reported at least four women killed by their partners or family members in the first half of 2017, and at least 50 killed between 2010 and 2017. The coalition received 5,299 calls about domestic violence incidents through September 2017. In the same period, police received 602 complaints of various types of violence within the family and investigated 142 instances. Authorities brought criminal charges in 31 cases.
Several coalition activists and lawyers reported pressure and threats for their work. Despite years of pressure from local women’s rights organizations, Armenia has no law criminalizing domestic violence and has not joined the Council of Europe’s Istanbul Convention on Prevention and Combating Violence against Women and Domestic Violence.
In November, the government presented to parliament a draft law on prevention of violence in the family and protections for victims. Women’s rights organizations opposed the law after the government introduced last minute changes, without public discussion, on “restoring harmony in the family,” which they believe is designed to promote reconciliation and could undermine full protections for victims.
Sexual Orientation and Gender Identity
Lesbian, gay, bisexual, and transgender (LGBT) people face harassment, discrimination, and violence. The LGBT rights organization PINK Armenia documented nine physical attacks based on sexual orientation or gender identity through August. Officials opened investigations in several cases, but the law does not include anti-LGBT bias as an aggravating circumstance. Fear of discrimination and public disclosure of their sexual orientation prevents many LGBT people from reporting crimes.
PINK Armenia Director Mamikon Hovsepyan reported a campaign of homophobic Facebook posts in May, including calls to attack the office and staff, following the Yerevan municipality’s controversial removal of LGBT-themed social advertisements.
Days before the annual Golden Apricot International Film Festival in July, the Union of Cinematographers of Armenia (UCA) denied the festival’s use of the main venue. The festival was unable to screen 40 films including two LGBT-themed films. Although officially the UCA justified the refusal citing the death of the UCA president more than a month earlier, local activists believe that inclusion of films on LGBT prompted the denial.
Key International Actors
In November, Armenia and the European Union (EU) signed a Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement, aiming to strengthen political dialogue, increase economic cooperation, and promote reforms, including on human rights and the rule of law. Following the EU-Armenia Human Rights Dialogue in May, the EU called for adoption of laws against domestic violence and discrimination, and for effective investigation and prosecution of crimes committed by law enforcement.
Also in March, Armenia endorsed the Safe Schools Declaration, committing to do more to protect students, teachers, and schools during times of armed conflict, including through implementation and use of the Guidelines for Protecting Schools and Universities from Military Use during Armed Conflict.
In a statement following his September visit, the United Nations special rapporteur on the right to health, Dainius Pūras, said that Armenia’s approach to drug control “remains punitive and restrictive undermining the right to health of people who use drugs and of those in need of palliative care.”
Following its March review, the UN Committee on the Rights of Persons with Disabilities commended the government’s commitment to inclusive education by 2025 and other steps, but raised concerns about lack of accessibility; discrimination; institutionalization of children with disabilities; neglect, inhuman treatment, and deprivation of liberty of persons with disabilities in institutions; deprivation of legal capacity; inadequate support for living independently in communities; and barriers to accessing inclusive education.
The UN Committee against Torture’s January concluding observations noted some improvements, but criticized excessive use of pretrial detention; lack of effective investigations into ill-treatment allegations; excessive use of force by police; violations of detainees’ rights; attacks on journalists; domestic violence; and abuse of children in institutions.
In its November 2016 concluding observations, the UN Committee on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women acknowledged some legislative and policy improvements, but noted the lack of comprehensive legislation on anti-discrimination and on preventing and prohibiting gender-based violence; persistence of gender-based violence and underreporting of crimes; and inadequate access to contraception and healthcare, among other concerns.