[:am]

2018 թ․ ապրիլի 17-ի ուշ երեկոյան Երևանի Հանրապետության հրապարակում «Քայլ արա» և «Մերժիր Սերժին»  նախաձեռնությունների հավաքի ընթացքում հայտարարվեց հաջորդ օրը հավաքի մասնակիցների կողմից խաղաղ անհնազանդության գործողությունների շարունակման մասին։ Միաժամանակ զգուշացվեց սադրիչ խմբերի առկայության մասին։

Այդ հայտարարությունից ժամեր անց Երևան քաղաքի Մաշտոց-Թումանյան խաչմերուկի հատվածում նման սադրիչ խմբի կողմից բախումներ հրահրվեցին ոստիկանների, քաղաքացիների և լրագրողների հետ, որոնք ուղեկցվեցին համայնքային գույքի և ոստիկանության ավտոմեքենաների վնասումներով։ Տարածված տեսանյութերից երևում է, որ այդ գործողությունները չեն նախաձեռնվել կամ իրականացվել խաղաղ ցուցարարների կողմից։

Գտնում ենք, որ նման սադրիչ գործողությունները նպատակ են ունեցել հող նախապատրաստելու ցուցարարների նկատմամբ ոստիկանության կողմից քրեական հետապնդումների իրականացման համար:

2018 թ․ ապրիլի 18-ին ՀՀ Դատախազությունն իր տարածած հայտարարությամբ պնդում է, թե իբր Մաշտոց-Թումանյան խաչմերուկի հատվածում նախորդ օրը զանգվածային անկարգությունները կազմակերպել են հավաքի մասնակիցները, և հայտնում է ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 225-րդ հոդվածի 1-ին, 2-րդ մասերով քրեական գործի հարուցման մասին:

Այնուամենայնիվ, թեև սադրիչ խմբի կողմից Մաշտոց-Թումանյան խաչմերուկում իրականացված գործողություններին ներկա էին ոստիկանության բազմաթիվ ծառայողներ և մեքենաներ, ինչպես տեղեկացրել է ՀՀ Քննչական կոմիտեն, այդ բախումներում ներգրավված որևէ անձ բերման չի ենթարկվել։

Փոխարենը ապրիլի 17-ին և ապրիլի 18-ին բռնությամբ և առանց որևէ իրավական հիմնավորման ՀՀ Ոստիկանությունը զանգվածաբար բերման է ենթարկում խաղաղ ցուցարարների, այդ թվում՝ անչափահասների և փորձում է նրանց որպես կասկածյալ ներգրավել զանգվածային անկարգությունների կազմակերպման և իրականացման հիմքով։

Հաշվի առնելով դեպքի վայրից առկա տեսանյութերը, ինչպես նաև ցուցարարների՝ մինչ օրս ցուցաբերած խաղաղ վարքը՝ պնդում ենք, որ նրանց նկատմամբ քրեական հետապնդումը անընդունելի և ապօրինի է։

ՀՀ Ոստիկանությանից պահանջում ենք ՝

Բացահայտել սադրանք և բռնություններ հրահրող անձանց՝ ապահովելով քաղաքացիների, այդ թվում՝ խաղաղ ցուցարարների անվտանգությունը։  

Դադարեցնել խաղաղ ցուցարարների նկատմամբ ապօրինի քրեական և վարչական հետապնդումը։  

Բացառել խաղաղ ցուցարարների նկատմամբ բռնության որևէ կիրառում։

Դիմում ենք ՀՀ Հատուկ քննչական ծառայությանը՝

Անհապաղ քննություն իրականացնել ոստիկանության ծառայողների (այդ թվում՝ քաղաքացիական հագուստով) կողմից ցուցարարների նկատմամբ բռնության և այլ անօրինական գործողությունների դեպքերով  

Անհապաղ քննություն իրականացնել խաղաղ ցուցարարներին ոստիկանության բաժիններում սահմանված երեք ժամից ավելի ապօրինի պահման վերաբերյալ   

Հայտարարությանը միացած կազմակերպություններ

Ագաթ հաշմանդամություն ունեցող կանանց իրավունքների պաշտպանության կենտրոն ՀԿ

Բաց հասարակության հիմնադրամներ-Հայաստան

Գլոբալիզացիայի և տարածաշրջանային համագործակցության վերլուծական կենտրոն ՀԿ

Դիսըբիլիթի ինֆո ՀԿ

Եղեգնաձորի Քաղաքացիական Երիտասարդական Կենտրոն

Երևանի մամուլի ակումբ ՀԿ

Ընդդեմ իրավական կամայականության ՀԿ

Ժուռնալիստների Ասպարեզ Ակումբ ՀԿ

Իմ իրավապաշտպանը ՀԿ

Իջևանի Քաղաքացիական Երիտասարդական Կենտրոն

Իրական Աշխարհ, Իրական Մարդիկ ՀԿ

Իրավունքի ուժ իրավապաշտպան ՀԿ

Իրավունքների պաշտպանություն առանց սահմանների ՀԿ

“Լուկաշին գյուղատնտեսական ասոցիացիա” սպառողական կոոպերատիվ

Խաղաղության Երկխոսություն ՀԿ

Խոսքի ազատության պաշտպանության կոմիտե Հկ

Կանանց իրավունքների կենտրոն ՀԿ

Կանանց ռեսուրսային կենտրոն ՀԿ

Հայաստանի Հելսինկյան Կոմիտե ՀԿ

Հանրային լրագրության ակումբ ՀԿ

Հանրային քաղաքականության ինստիտուտ ՀԿ

Հասարակական հետազոտությունների առաջատար խումբ ՀԿ

Հասարակական պաշտպանների միություն ՀԿ

Հելսինկյան ասոցիացիա իրավապաշտպան ՀԿ

Հելսինկյան Քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ ՀԿ

Հոգևոր Հայաստան ՀԿ

Հրազդանի Քաղաքացիական Երիտասարդական Կենտրոն

Մարդու իրավունքների հետազոտությունների կենտրոն ՀԿ

Մեղրու կանանց ռեսուրսային կենտրոն ՀԿ

Նոր Սերունդ Մարդասիրական ՀԿ

Ռադիո Հայ Գյումրի

Վելես իրավապաշտպան ՀԿ

Փինք Արմենիա ՀԿ

Քալրֆուլ Հաուս Սոցիալ-մշակութային և իրավապաշտպան ՀԿ

Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոն

Ազատ քաղաքացի քաղաքացիական նախաձեռնությունների աջակցման կենտրոն ՀԿ

Խորան Արդ ինտելեկտուալ կենտրոն ՀԿ

Իրազեկ քաղաքացիների միավորում 

«Անմեղության հայկական ծրագիր» իրավապաշտպան ՀԿ

«Խազեր» Էկոլոգամշակութային ՀԿ

Հայտարարությանը միացած անհատներ

Անի Աղագյուլյան, իրավապաշտպան, ԵՊՀ ասպիրանտ

Նարինե Գալստյան, ուսանողուհի

Զարուհի Հովհաննիսյան, իրավապաշտպան

Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այստեղ՝ http://hcav.am/events/18-04-2018-0987/ © 1998-2016 Հելսինկյան Քաղաքացիական Ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակ

[:en]

Late in the evening of April 17, 2018, at the rally held by the initiatives “My Step” and “Reject Serzh” at the Republic Square in Yerevan, it was announced that the peaceful acts of civil disobedience by the rally participants would continue the following day. At the same time, there was a warning against the existence of groups of provocateurs. Hours after the announcement, clashes were provoked by such groups of provocateurs with police officers, citizens and journalists at the Mashtots-Tumanyan intersection. These clashes were accompanied by damage to community property and police cars. It is seen from the disseminated video that these acts had not been initiated or committed by peaceful protesters. We hold that such acts of provocation were aimed at paving the way for the police to carry out criminal prosecution against protesters. In the statement released on April 18, 2018, the RA Prosecutor’s Office claims that the mass disorders of the previous day at the Mashtots-Tumanyan intersection were organized by rally participants and reports on the initiation of a criminal case under Article 225 § 1 and 2 of the RA Criminal Code. Nevertheless, although numerous police officers and cars were present while the acts were being carried out by the group of provocateurs at the Mashtots-Tumanyan intersection, as reported by the RA Investigative Committee, no person involved in those clashes has been detained. Instead, on April 17 and 18, the RA Police forcibly and groundlessly subjected peaceful protesters, including minors, to mass detention and are trying to involve them as suspects in the organization and execution of mass disorders. Taking into consideration the available videos from the scene as well as the peaceful behavior demonstrated by protesters up to now, we state that criminal prosecution against them is unacceptable and unlawful.

We demand that the RA Police should:

identify persons inciting provocation and violence, ensuring the security of citizens,

including peaceful protesters,  cease the criminal and administrative prosecution against peaceful protesters and  

exclude any use of violence against peaceful protesters.

We call upon the RA Special Investigation Service to:

immediately carry out investigation in regard to the incidents of violence and other unlawful acts against protesters by police officers (including those in civilian clothing) and  

immediately carry out investigation in regard to unlawfully holdings peaceful protesters in police stations for longer than the established period of three hours.   

Organizations that joined the statement:

“Agate” Rights Defense Center for Women with Disabilities NGO

Open Society Foundations-Armenia Analytical Center on Globalization and Regional Cooperation NGO

Disability Info NGO Yeghegnadzor Civil Youth Center Yerevan Press Club NGO

Foundation against the Violation of Law NGO

Journalists’ Club “Asparez” My Human Rights Defender NGO

Ijevan Civil Youth Center Real World, Real People NGO

Human Rights Power NGO

Protection of Rights without Borders NGO

“Agricultural Association Lukashin” Consumer Cooperative Peace Dialogue NGO

Committee to Protect Freedom of Expression NGO

Women’s Rights Center NGO

Women’s Resource Center NGO

Armenian Helsinki Committee NGO

Public Journalism Club NGO

Institute of Public Policy NGO

Advanced Public Research Group NGO

Public Advocates Union NGO Helsinki Association Human Rights NGO

Helsinki Citizens’ Assembly-Vanadzor NGO

Spiritual Armenia NGO

Hrazdan Civil Youth Center Human Rights Research Center NGO

Meghri Women’s Research Center NGO

New Generation Humanitarian NGO

Radio “Hay Gyumri”

Veles Human Rights NGO

Pink Armenia NGO

Colorful House Social-cultural and Human Rights NGO

Khoran Ard Intellectual NGO

Union of Informed Citizens 

Armenian  Innocence Project

“Khazer Ecological-Cultural” NGO  

Individuals who joined the statement:

Ani Aghagulyan, human rights defender, YSU PHD

Narine Galstyan, student

Zaruhi Hovhannisyan, human rights defender

http://hcav.am/en/events/statement-on-persecutions-against-protesters/

[:]

[:am]

ԱՄՆ-ի պետքարտուղարությունը պաշտոնապես արձագանքել է Հայաստանում ընթացող վերջին քաղաքական զարգացումների վերաբերյալ: Պետքարտուղարության արձագանքի մեջ մասնավորապես նշված է.

«Մենք նկատել ենք, որ Երևանում և Հայաստանի այլ քաղաքներում ընթանում են զգալի քանակությամբ բողոքի ցույցեր: Հայաստանի հազարավոր քաղաքացիներ դուրս են եկել փողոցներ՝ իրականացնելու իրենց ազատ կամաարտահայտման և հավաքներ իրականացնելու իրավունքը: Մենք մոտիկից հետևում ենք Երևանի կենտրոնում և Հայաստանի այլ քաղաքներում ընթացող բողոքի ցույցերին»:

«Մեզ ոգևորում է ցուցարարների մեծ մասի ու ոստիկանության հարգալից և պատասխանատու վարքի դրսևորումն այս վերջին մի քանի օրերի ընթացքում: Մենք անհանգստացած ենք, սակայն, ոստիկանության և ցուցարարների միջև երբեմն տեղի ունեցող բախումների մասին տեղեկությամբ, որի ընթացքում եղել են տուժածներ: Կոչ ենք անում բոլոր կողմերին զսպվածություն ցուցաբերել և խուսափել որևէ լարվածությունից կամ բռնի գործողություններից»:

https://www.amerikayidzayn.com/a/4352373.html

[:en]

We note the significant protests taking place in Yerevan and other cities in Armenia, as thousands of Armenian citizens have taken to the streets to exercise their right to expression and peaceful assembly. We are monitoring closely ongoing protests in downtown Yerevan and other cities in Armenia.
We are encouraged by the responsible and respectful behavior of the vast majority of protestors and police throughout the last several days. We are troubled, however, by reports of sporadic clashes between police and protesters, including some injuries. We encourage both government authorities and the protesters to exercise restraint and avoid any escalatory or violent actions.

[:]

[:ru]

Фото © София Манукян / Армянский еженедельник

Сегодня армянские парламентарии назначили Сержа Саргсяна премьер-министром, укрепив его власть всего через восемь дней после окончания его президентства.

Назначение было сделано в то время когда демонстранты, обвинявшие долговременного бывшего президента в «захвате власти», и ОПОН Армении столкнулись среди мирных акций протеста. С пятницы демонстранты собираются на митинги в столице Армении – Ереване и по всей стране после объявления на прошлой неделе правящей партией о том, что она назначит уходящего в отставку президента Саргсяна на пост премьер-министра.

Переход Армении в парламентскую республику был одобрен на оспариваемом референдуме в декабре 2015 года и в настоящее время действует. Это дало больше полномочий премьер-министру и понизило роль президента до более номинальной позиции.

По последним данным, армянская полиция задержала более 80 человек, в том числе не менее 29 активистов гражданского общества. Демонстранты блокировали общественные улицы и общественный транспорт, а также окружающие правительственные здания. Десятки протестующих пострадали вчера в столкновениях с полицией, преграждающей путь в парламент.

Непропорциональная реакция полиции (в том числе использование оглушающих гранат – смотрите заявление Международного наблюдательного комитета Армянской ассоциации адвокатов США [Armenian Bar Association]) на протесты вызвала возмущение среди гражданского общества и рассматривается многими как еще одна иллюстрация произвольного применения силы армянской полицией и враждебной среды, с которой сталкиваются активисты гражданского общества в стране.

Право на мирные собрания лежит в основе любой функционирующей демократической системы и должно быть защищено. ЕФД выражает свою солидарность с людьми и группами, мирно протестующими.

https://www.democracyendowment.eu/ru/news/news-nationwide-protests-as-armenias-outgoing-president-elected-pm-1/

[:en]

Photo © Sofia Manukyan/The Armenian Weekly

Armenian parliamentarians have today appointed Serzh Sargsyan as prime minister, solidifying his grip on power just eight days after his presidency ended.

The appointment came as demonstrators and Armenian riot police clashed amid a wave of peaceful protests accusing the longtime former president of a “power grab’. Since Friday, demonstrators have been rallying in Armenia’s capital, Yerevan, and around the country following last week’s announcement by the Ruling Party that it will nominate outgoing president Sargsyan to be prime minister. 

Armenia’s transition to a parliamentary republic was approved in a deeply contested referendum in December 2015 and is now in place. This handed more power to the prime minister and downgraded the role of president to more of a figurehead position.

According to latest reports, Armenian police have detained over 80 people, including at least 29 civil society activists. Demonstrators have been blocking public streets and public transport, as well as surrounding government buildings. Dozens of protesters were hurt yesterday in clashes with police barring the path to Parliament.

The disproportionate reaction by the police (including the use of stun grenades – see statement by the Armenian Bar Association Human Rights Watch Committee) to the protests has caused outrage amongst civil society and is seen by many as yet another illustration of the arbitrary use of force by Armenian police and hostile environment facing civil society activists in the country.

The right to peaceful assembly at the core of any functioning democratic system and should be protected. EED extends our full solidarity with the people and groups protesting peacefully.

https://www.democracyendowment.eu/news/news-nationwide-protests-as-armenias-outgoing-president-elected-pm-1/

[:]

[:en]

Protest against Armenia’s ruling Republican party’s nomination of former President Serzh Sarksyan as its candidate for prime minister, in Yerevan, Armenia April 13, 2018. © 2018 Grigor Yeritsyan

Since Friday, protests have swept Armenia’s capital, Yerevan, on news that the country’s outgoing president – who has served the maximum two terms – plans to become prime minister.

Parliament is set to vote for prime minster tomorrow, and the president, Serzh Sargsyan, is the ruling party’s candidate.

The demonstrations in Yerevan – attracting thousands of protesters – have been led by prominent opposition parliament member Nikol Pashinian. He called on people to engage in civil disobedience, including by forming a human chain around parliament to prevent members from entering and voting. Rallies took place throughout the weekend. This morning, thousands of people started blocking major streets and bridges. 

The movement’s leaders have urged protesters to be peaceful, and most of the rallies across the city have been. But protesters and police briefly clashed this afternoon, when demonstrators broke through a police barrier near the parliament building. Police allegedly used stun grenades. As a result of clashes, 40 protesters and six policemen were taken to the hospital.

One media report said police detained four protesters who were blocking a road, releasing them about two hours later without charge, and protesters who held a sit-in on a road were assaulted by frustrated motorists and men in black T-shirts. Police were slow to intervene. At least one injured protester was reportedly taken to the hospital and discharged this evening.

As I write this, hundreds, possibly thousands, of people are protesting on Baghramian Street near the parliament building. They’re separated from a police cordon by several meters and barbed wire fence. So far police have refrained from breaking up the crowd, but issued warnings calling on the crowd to disperse. The situation is tense.

I can’t help remembering demonstrations in Yerevan from the past few years, when police used excessive force to break up largely peaceful crowds. In June 2015, police beat up and used water cannons against people protesting electricity price hikes. I personally knew several people who were injured. In July 2016, police beat and used stun grenades against largely peaceful protesters, wounding dozens. Yet no police have been held criminally accountable.

Armenia’s authorities should protect people’s right to peaceful assembly. Any police response needs to be proportionate and in line with United Nations law enforcement standards. It is never too late for Armenia’s police to turn around their poor record on using excessive force.

Anahit Chilingaryan

https://www.hrw.org/news/2018/04/16/protests-surge-armenia

[:]

[:am]

էս 40 րոպեից ավել այս ոստիկանը սահմանափակել է իմ ազատ տեղաշարժի իրավունքը ՝ ներկայացրել եմ հաղորդում 102 և «սեմուշկա» չրթող ոստիկաններով շրջապատված կանգնած եմ

[:]

[:am]

Ապրիլի  16-ին՝ ժամը 09:30-ին Կենտրոն և Նորք-Մարաշ վարչական շրջանների ընդհանուր իրավասության դատարանում (դատավոր Մարտիրոսյան Մնացական) քննվելու է իրավապաշտպան Մարինա Պողոսյանի դեմ  ՛՛պատվերի շրջանակներում՛՛ հարուցված   քրեական գործը:  

Խնդրում ենք ներկա գտնվել դատական նիստին և լուսաբանել այն՝ այդպիսով նպաստելով գործի քննության թափանցիկությանն ու օբյեկտիվությանը:[:en]

On April  16, at 09:30, the Court of First Instance of Kentron and Nork-Marash Administrative Districts (Judge Mnatsakan Martirosyan) will examine the fabricated criminal case against human rights defender Marina Poghosyan.

Please attend the trial and cover it, thus contributing to the transparency and objectivity of the investigation.[:]

[:am]

«Հատկապես քաղաքացիական գործերով քաղաքացիները սոցիալապես թշվառ վիճակում են»

Արդեն 12 տարի՝ 2006թ.-ից, անվճարունակ քաղաքացիները ստանում են անվճար իրավաբանական օգնություն: Ողջ հանրապետության տարածքում 54 հանրային պաշտպաններ, որից 38-ը՝ Երևանում, ամեն օր ծանրաբեռնված գրաֆիկով պաշտպանում են սոցիալապես  անապահով մարդկանց շահերը: Հանրային պաշտպանների հաստիքացուցակը պետությունը չի ավելացնում, փոխարենը՝ տարեցտարի ավելանում են հանրային պաշտպանների վարած գործերը: Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ղեկավարն ասում է, որ «հատկապես քաղաքացիական գործերով քաղաքացիները սոցիալապես թշվառ վիճակում են»:

Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ծանրաբեռնվածության հարցը ստեղծումից ի վեր պարբերաբար բարձրացվել է: Այսօր էլ խնդիրը նույնն է՝ արդյոք մեկ հանրային պաշտպանը կարող է տարեկան 50-79 գործ վարելով՝ ապահովել որակյալ աշխատանք:

Այն, որ հանրային պաշտպաններն աշխատում են ծանրաբեռնված, փաստում է նաև գրասենյակի ղեկավար Մելանյա Առուստամյանը. «Իրո՛ք, հանրային պաշտպանի գրասենյակը ծանրաբեռնված է աշխատում, բայց այնպես չէ, որ մեր պաշտպանները ուզում են այդպես աշխատել: Մենք ունենք շատ արհեստավարժ կադրեր: Ուղղակի կա օրենսդրական խնդիր, որը մենք բարձրացնում ենք: Կա նաև հաստիքների պակաս»:

Նինա Կարապետյանց՝ «Հելսինկյան ասոցիացիա» ՀԿ նախագահ

Հանրային պաշտպանների հաստիքների սակավության, աշխատանքային ծանրաբեռնվածության ու այդ պայմաններում աշխատանքային բարձր որակ ապահովելու դժվարությունների մասին մշտապես կատարվել են ուսումնասիրություններ, հետազոտություններ ինչպես հայաստանյան իրավապաշտպան ՀԿ-ների, այնպես էլ միջազգային գործընկեր կառույցների կողմից: Նմանատիպ հետազոտություն վերջին անգամ կատարել է «Հելսինկյան ասոցիացիան»:  

Ըստ հետազոտության թվային պատկերի, հանրային պաշտպանի գրասենյակում գործերի աճի տենդենցը ստեղծման օրվանից անընդհատ կա: Եթե նախկինում մեկ հանրային պաշտպանը տարեկան վարել է 20-35 գործ, ներկայում՝ 49-79 գործ: Օրինակ՝ 54 հանրային պաշտպաններ 2016-ին վարել են 5264 գործ, մեկ հանրային պաշտպանին բաժին է հասել անգամ մինչև 79 գործ:

Ծանրաբեռնվածության խնդիրները

Ըստ «Հելսինկյան ասոցիացիայի» կատարած հետազոտության, ծանրաբեռնվածությունը առաջացնում է հետևյալ խնդիրները.

• նշանակված բոլոր դատական նիստերին մասնակցելու գրեթե անհնարինություն՝ օրական առնվազն 3-4 դատական նիստ, 1-2 քննչական գործողություն,
• պաշտպանյալների հետ տեսակցության սակավություն կամ գրեթե բացակայություն,
• անտեղյակություն գործերի նյութերից կամ դրանց մակերեսային ծանոթություն․ «Ձևական պաշտպաններ»,
• հաճախ արագացված դատաքննության իրականացում,
• հանրային պաշտպանի կողմից դատաքննության օրերի հաճախակի հետաձգում կամ ի սպառ բացակայություն նիստերից, դատաքննության արհեստական ձգձգումներ, ողջամիտ ժամկետների խախտում

Ծանրաբեռնվածության հնարավոր հետևանքները

Ըստ հետազոտության արձանագրվել են հանրային պաշտպանների ծանրաբեռնվածության հետևյալ հնարավոր հետևանքները.

• Արդյունավետ դատաքննության իրավունքի խախտում,
• ողջամիտ ժամկետում դատաքննության իրականացման իրավունքի խախտում,
• արդար դատաքննության իրավունքի խախտում

Հանրային պաշտպանների հաստիքացուցակը չի ավելանում, փոխարենը՝ աճում է նրանց գործերի թիվը

«Հելսինկյան ասոցիացիայի» նախագահ, փաստաբան Նինա Կարապետյանցի կարծիքով, իսկապես հանրային պաշտպանության համակարգը «չի աշխատում այնպես, ինչպես մենք բոլորս կուզենայինք, որ աշխատեր: Բայց այն, որ հանրային պաշտպանների թվում նվիրված ու պրոֆեսիոնալ փաստաբաններ կան, դա փաստ է: Սակայն չի կարող մարդը տարվա մեջ 40-50 գործ վարել: Դա նորմալ չի: Սա նշանակում է, որ հանրային պաշտպանը օրնիբուն պետք է աշխատի՝ անգամ առանց հանգստի իրավունքի»,- ասաց Նինա Կարապետյանցը:

Փաստաբան Արսեն Մկրտչյանը համամիտ է Նինա Կարապետյանցի հետ. «Փոքր ծախսերով հսկայական աշխատանք է արվում»:

2016-ին հանրային պաշտպանները քրեական գործերով արձանագրել են 48 արդարացում, արդարացման հիմքով՝ 146 կարճում, պատիժը պայմանականորեն չկիրառելու 373 դեպք:

Մինչև 2012 թ.-ը գործել է 36 հանրային պաշտպան, նույն տարում հաստիքների թիվը ավելացել է 18-ով: Սակայն ինչպես նշում է Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ղեկավար Մելանյա Առուստամյանը, հանրային պաշտպանների այսօրվա հաստիքացուցակը՝ 54 հանրային պաշտպանը, որը պահպանվում է 2012-ից, ևս բավարար չէ. «Դեռևս 2012-ից պիտի ունենայինք 75 հանրային պաշտպանի հաստիքակազմ»,- ասում է գրասենյակի ղեկավարը:

 Մելանյա Առուստամյան՝ Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ղեկավար

Նա նշում է, որ գործերը գնալով աճում են, շատ են դիմում նաև դատապարտյալները, օրինակ, քաղաքացիական հարցերով կամ պայմանական վաղաժամկետ ազատվելու համար: «Իսկ դատապարտյալին, բնական է, հանրային պաշտպաններն այցելում են ՔԿՀ-ներում, ինչը ժամանակատար է: Նույն խորհրդատվությունը ազատության մեջ գտնվող քաղաքացու հետ տևում է, օրինակ, 10 րոպե, իսկ ՔԿՀ այցի պարագայում՝ մինչև 4 ժամ՝ ճանապարհը ներառյալ»:

«Ֆորսմաժորային իրավիճակ է, 50 քրեական գործ ունենալը` նոնսենս»

Ըստ փաստաբան Լիպարիտ Սիմոնյանի «փայլուն հանրային պաշտպաններ ունենք, որոնք այս ծանրաբեռնվածության պայմաններում չեն կարողանում իրենց բոլոր ունակությունները դրսևորել»:

Փաստաբան Երվանդ Վարոսյանի կարծիքով, «ֆորսմաժորային իրավիճակ է, 50 քրեական գործ ունենալը նոնսենս է: Երբ իմ գործերը 10-ի են հասնում, զգում եմ, որ չի կարելի շարունակել»: Փաստաբան Վարոսյանը առաջարկեց՝ երբ դիմում են Հանրային գրասենյակ, «ասեք՝ չունենք հանրային պաշտպան: Մինչև նման քայլ չարվի, պետությունը չի շարժվի: Կտեսնեք, թե այդ ժամանակ ինչպիսի փայլուն մեխանիզմներ կմտածի պետությունը: Նաև գործերի ֆիլտրացում կարվի»:

Ըստ Արայիկ Պապիկյանի, այդքան գործ միաժամանակ վարելը աննորմալ վիճակ է: Նա առաջարկում է օրենք խախտել՝ չտրամադրել հանրային պաշտպան՝ պատճառաբանելով, որ մասնագետները ծանրաբեռնված են. «Երևի, թե սխալ եմ անում, որ այսպիսի բան եմ ասում՝ լինելով փաստաբան, բայց օրենքն այստեղ զրո է, եթե չի բխում իրավունքից»: Երվանդ Վարոսյանն էլ ռեպլիկի կարգով լրացրեց, որ «հենց փաստաբանը պետք է նման բան ասի, քանի որ այն օրենքը, որը հանգեցնում է իրավունքի խախտման, չպիտի լինի»:

Ովքե՞ր կարող են ունենալ հանրային պաշտպան

Մինչև 2011-ը հանրային պաշտպանները օրենքով նշանակվել են միայն քրեական գործերով անվճար իրավաբանական օգնություն ցույց տալու համար: Սակայն փաստաբանության մասին օրենքի փոփոխություններով ավելացել են նաև քաղաքացիական, վարչական, սահմանադրական դատարանի գործերը: Ավելացել են նաև անվճար իրավաբանական օգնություն ստանալու իրավունք ունեցող նոր խմբեր:

Այսպես՝ օրենքի փոփոխություններով ավելացվել են մի շարք սոցիալական խմբեր, որոնց ևս պետք է անվճար իրավաբանական օգնություն տրամադրվի: Դրանց շարքում են 1-ին և 2-րդ խմբի հաշմանդամները, դատապարտյալները, գործազուրկները, միայնակ բնակվող կենսաթոշակառուները (անկախ վերջիններիս գույքային դրությունից), աղքատության նպաստ ստացողները, Հայրենական մեծ պատերազմի և ՀՀ սահմանների պաշտպանության ժամանակ մարտական գործողությունների մասնակիցները, առանց ծնողական խնամքի մնացած երեխաները, փախստականները, անվճարունակ այն ֆիզիկական անձինք, որոնք իրենց անվճարունակությունը հաստատող հավաստի տվյալներ են ներկայացնում, հոգեբուժական կազմակերպությունում բուժվող հոգեկան խանգարումներ ունեցողներն ու խոշտանգումից տուժածները:

Անվճարունակ է համարվում այն ֆիզիկական անձը, որը չունի բավարար եկամուտ, համատեղ բնակվող աշխատող ընտանիքի անդամ, ինչպես նաև բացի անձնական բնակարանից, որպես սեփականություն չունի այլ անշարժ գույք կամ նվազագույն աշխատավարձի հազարապատիկը գերազանցող արժեքի փոխադրամիջոց:

Անվճար իրավաբանական օգնություն ցույց չի կարող տրվել վերը նշված քաղաքացիներին՝ ձեռնարկատիրական բնույթի գործերով (ներառյալ` կորպորատիվ վեճերով), նվազագույն աշխատավարձի հազարապատիկը գերազանցող գույքային (գումարի) պահանջով գործերով, բացառությամբ այն գործերի, որտեղ անձը հանդես է գալիս որպես պատասխանող կամ պատասխանողի կողմում հանդես եկող երրորդ անձ և եթե առկա են դիմող անձի անվճարունակությունը ժխտող փաստական հավաստի տվյալներ:

Ինչպե՞ս է տրամադրվում հանրային պաշտպան

Ինչպես պրակտիկան է ցույց տալիս, յուրաքանչյուր ֆիզիկական անձ, ով դիմում է անվճար իրավաբանական օգնություն ստանալու համար, գրեթե միշտ ստանում է այդ օգնությունը: Եթե քրեական գործերով անձը հայտարարում է, որ ինքը անվճարունակ է, դատարանը դիմումը բավարարվում է, ուղարկում հանրային պաշտպանի գրասենյակի ղեկավարին. «Մենք ուզում ենք գոնե հասնել նրան, որ գրասենյակը կարողանա քննարկել պաշտպան տրամադրել-չտրամադրելու հարցը»,- ասում է գրասենյակի ղեկավարը:

Ճիշտ է, քննչական մարմինը պետք է հավաքի անձի անվճարունակության մասին տեղեկություններ, բայց, ըստ Մելանյա Առուստամյանի, ոչ միշտ է դա լինում, քանի որ օբյեկտիվորեն ժամկետները սեղմում են, օրինակ՝ անձին պետք է կոնկրետ ժամկետներում մեղադրանք առաջադրվի կամ խափանման միջոցի հարց լուծվի:

Քաղաքացիական ու վարչական գործերով օրենքը տալիս է գրասենյակին հանրային պաշտպանի տրամադրումը մերժելու լիազորություն. «Հելսինկյան ասոցիացիայի» հետազոտության քննարկման ժամանակ Հանրային պաշտպանի գրասենյակի ղեկավարը մի դեպք հիշեց, երբ մի միայնակ թոշակառուի է մերժել՝ պարզվել է, որ վերջինը մարզերից մեկում 9 հարկանի հյուրանոց էր ուզում կառուցել, իրավական հարցեր ուներ: «Այդ ժամանակ, մերժեցի, քանի որ օրենքը քաղաքացիական գործերով նման հնարավորություն տալիս է»:

Վճարման հարցը

Հանրային ընկալման մեջ հանրային պաշտպանները սովորաբար ասոցիացվում են որպես «անվճար փաստաբաններ», երբեմն կարելի է լսել նաև «պետության փաստաբաններ» արտահայտությունը: Թերևս, սա կապված է նաև պետական բյուջեից աշխատավարձ ստանալու հետ: Հանրային պաշտպաններն, ըստ փաստաբանության մասին օրենքի, ստանում են Երևան քաղաքի դատախազին համարժեք աշխատավարձ՝ կողմերի հավասարության սկզբունքը պահպանելու համար: Սակայն իրականում վարձատրությունը հավասարաչափ չէ: Դատախազները ստանում են նաև հավելավճարներ ստաժի ու կոչման հետ կապված, նաև՝ հետագայում բարձր թոշակ:

Միջազգային լավագույն փորձը

Հետազոտությամբ ուսումնասիրվել է նաև անվճար իրավաբանական օգնության միջազգային լավագույն փորձը:

Շվեդիայի փորձը

Շվեդիայի դատական օրենսգրքի համաձայն, հանրային պաշտպանի փոխհատուցման չափը պայմանավորված է հաճախորդի պաշտպանության երկարությամբ: Ժամավճարը հաստատվում է կառավարության կողմից:

Ավստրիայի փորձը

Փաստաբանների պալատն ունի 9 տարածաշրջանային պալատ: Փաստաբանական պալատները պետությունից ստանում են տարեկան միանվագ գումար, որը փոխանցվում է փաստաբանների կենսաթոշակային ֆոնդին։ Հաշվի է առնվում դիմողի եկամուտի չափը` ըստ նվազագույնի սպառողական զամբյուղի, գործի էության, կարող է անվճար իրավաբանական օգնության դիմումը մերժվել, եթե այն որակվում է անհիմն կամ կանխակալ: Յուրաքանչյուր տարածաշրջանային փաստաբանական պալատ նշանակում է փաստաբան` հաշվի առնելով դիմողի գտնվելու վայրը, դատարանը և գործի բնույթը: Փաստաբանի նշանակման ժամանակ կիրառվում է ռոտացիայի սկզբունքը։ Վիեննայի փաստաբանական պալատում գործերը փաստաբաններին տրվում են այբբենական կարգով՝ ըստ առանձնացված մասնագիտացումների ցանկերի։

Փաստաբանների պալատները գործերի բաշխումը կատարում են սահմանված ընթացակարգերով` ապահովելով փաստաբանների առավելագույն հավասարաչափ ներգրավումը և ծանրաբեռնվածությունը։

Բելգիայի փորձը

Բելգիան չունի առանձնացված հանրային պաշտպանի կառույց: Անվճար իրավաբանական օգնության հարցերը կարգավորվում են 27 շրջանների տեղական փաստաբանական ասոցիացիաների կողմից: Յուրաքանչյուր բյուրո գործում է անկախ: Հանրային պաշտպան տրամադրելու որոշումը կայացնում է իրավաբանական աջակցության բյուրոն, որը նշանակում է հանրային պաշտպանին փաստաբանների ցուցակից: Ցուցակում ներառված են իրավաբան- ուսնակներ և որակավորված փաստաբաններ: Մեկ հանրային պաշտպանը չի կարող ունենալ ավելի, քան 8 ակտիվ գործ: Ամբողջական իրավաբանական աջակցության համար միայնակ ապրող դիմողը պետք է ունենա ամսական  942 €-ից պակաս եկամուտ: Անչափահասները, նպաստառուները, ապաստան հայցողները, հոգեկան հիվանդությամբ տառապող անձինք ստանում են պարտադիր իրավաբանական աջակցություն։

Ֆրանսիայի փորձը

Իրավաբանական աջակցության հանձնաժողովն է որոշում, թե ում տրամադրել աջակցություն: Ամբողջական իրավաբանական աջակցության համար միայնակ ապրող դիմողը պետք է ունենա ամսական  936 €-ից պակաս եկամուտ։

Իտալիայի փորձը

Իրավաբանական աջակցություն կարող են ստանալ միայն այն անձինք, ովքեր ստանում են տարեկան 10,776 €-ից պակաս եկամուտ։ Այն անձինք, ովքեր ունեն ավելի բարձր եկամուտ, չեն կարող ստանալ իրավաբանական աջակցություն: Սակայն նրանք պարտավոր են վարձել մասնավոր իրավաբան, քանի որ իրավաբանի ներկայացչությունը պարտադիր է։

Առաջարկություններ

Հետազոտության արդյունքում առաջարկվում է նախ օրենսդրորեն ամրագրել հանրային պաշտպանների ծանրաբեռնվածության սահմանները: Արվել է երկու առաջարկ:

1.Փաստաբանների պալատի կողմից գործերի բաշխում բոլոր գործող փաստաբանների միջև։ Այդպիսով՝ յուրաքանչյուրին` տարեկան կհասնի առավելագույնը 4 գործ։

2. ՓՊ-ի կողմից գործերի բաշխում՝ նախ բոլոր հանրային պաշտպանների միջև՝ առավելագույնը 8 ընթացիկ գործ: Իսկ մնացած գործերը բախշել, ըստ հատուկ կազմված ցանկերի:

Զարուհի Մեջլումյան

http://hetq.am/arm/news/87402/hanrayin-54-pashtpannery-ashkhatum-en-tsanrabernvats-hastiqnery-chen-avelanum-gortsery-yndhakaraky.html

[:]

[:am]

«․․․Կոռուպցիայի  հետ պայքարը առհասարակ  ծաղրի է վերածվում, որովհետև իրական կոռուպցիոներները երբեք չեն նստում, ավելին ասեմ իրական կոռուպցիայի դեմ պայքարող անձանց նկատմամբ  հետապնդում է սկսվում․․․ »

https://www.azatutyun.am/a/29161641.html[:]

[:am]

12.04.2018 թ Հասմիկ Սարգսյանի հաղորդման հիմնա վրա  ՀՀ հատուկ քննչական ծառայությունում հարուցվել է քրեական գործ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 309-րդ հոդվածի 1-ին մասով:

Թիվ 62211518 քրեական գործով Հասմիկ Սարգսյան ճանաչվել է տուժող և հարցաքննվել է Սիսիան ոստիկանության բաժնում  անմարդկային և դաժան վերաբերմունքի ենթարկվելու դեպքի կապակցությամբ:

Ավելի վաղ Հասմիկ Սարգսյանի կողմից արված՝ իր նկատմամբ քննիչի կողմից ճնշումներ գործադրվելու մասին ԶԼՄ հրապարակումները ՀՀ գլխավոր դատախազությունն ուղարկել է ՀՔԾ՝ քրեադատավարական կարգով նյութեր նախապատրաստելու նպատակով:

09.04.2018 թ “Ընդդեմ իրավական կամայականության” ՀԿ-ն ստանձնել է Հասմիկ Սարգսյանի շահերի պաշտպանությունը։

Հիշեցնենք նաև, որ “Ընդդեմ իրավական կամայականության” ՀԿ-ն տարիներ շարունակ, իրավաբանական, բժշկական և հոգեբաննական օգնություն է տրամադրում Խոշտանգման և վատ վերաբերմունքի արժանացած անձանց:

“Ընդդեմ իրավական կամայականության” ՀԿ

nLUtAjhQCSSdyndBT

[:am]

Հայաստանում անցած տարվա ընթացքում արձանագրվել է ժողովրդավարության անկում և կոռուպցիայի աճ, վկայում են իրավապաշտպանները. փոխանցում է VOA-ն: Անվանի Freedom House իրավապաշտպան կազմակերպության հաղորդմամբ, 2017-ն ընդհանուր առմամբ Կենտրոնական և Արևմտյան Եվրոպայում և Եվրասիայում ժողովրդավարության և քաղաքացիական հասարակության հետընթացի տարի կարելի է որակել: Լեհաստանում, Հունգարիայում 2017-ին արձանագրվել է ժողովրդավարական ինստիտուտների վերջին տասնամյակում լրջագույն անկումը: «Հակալիբերալ քաղաքականությունն ավանդույթ է դառնում է Եվրոպայում», ընդգծում է չորեքշաբթի հրապարակված զեկույցում Freedom House-ի նախագահ Մայքլ Աբրամովիցը: Հայաստանում 2017-ին գրանցվել է ժողովրդավարության մակարդակի անկում, որի արդյունքում երկիրը հայտնվել է Մոլդովայի և Ղրղըզստանի միջև՝ զիջելով Ուկրաինային, Վրաստանին և Արևելյան Եվրոպայի պետություններին։ Մնալով Ռուսաստանից, Բելառուսից, Ադրբեջանից և Կենտրոնական Ասիայի երկրներից ավելի բարձր: Հայաստանը քաղաքացիական հասարակության զարգացման մակարդակով ոչնչով չի զիջում Վրաստանին և Կոսովոյին, իսկ դատական համակարգի անկախության աստիճանով նույնիսկ Ուկրաինայից և Կոսովոյից առաջ է անցել: Առավել ցածր ցուցանիշը ստացել են Հայաստանի ընտրական գործընթացներն ու ժողովրդավարական կառավարման ոլորտները: 2017-ին արձանագրվել է նաև կոռուպցիայի մակարդակի որոշակի աճ: Ադրբեջանը, Թուրքմենստանն ու Ուզբեկստանը վատագույն եռյակում են: Բելառուսի, Ռուսաստանի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների հետ միասին, Ադրբեջանը պաշտոնապես ավտորիտար պետությունների շարքին է դասվում: «Ավտորիտար պետությունները անհաջողակներ են, որոնք առաջինն են իրենց վրա զգացել 2008-ի և 2014-ի տնտեսական անկումները», ընդգծում են Freedom House-ի զեկույցի հեղինակները: Հատկապես վտանգավոր է Ռուսաստանում և Ադրբեջանում նկատվող ոչ կառավարական կազմակերպությունների նկատմամբ ճնշումներն ու մեղադրանքները, որոնց միջոցով իշխանությունները լռեցնում են պաշտոնական դիրքորոշման հետ չհամաձայնվող հասարակության ձայները: Պուտինը, Ալիևը և Լուկաշենկոն հասցրել են իրենց երկրներն այն վիճակի, որ այլևս ի վիճակի չեն ավտորիտար համակարգի դեմ ուղղված որևէ բարեփոխումներ կատարել, քանի որ նրանք անձամբ են ավտորիտար համակարգ դարձել, ընդգծում են իրավապաշտպանները: Ուստի, այդ երկրներում ժողովրդավարական լուրջ փոփոխություններ հնարավոր են միայն այդ ղեկավարների հեռանալուց հետո: 

Ամբողջական հոդվածը կարող եք կարդալ այս հասցեով՝ https://factor.am/45537.html

[:]

[:am]https://www.youtube.com/watch?v=er3ssUUkuDY&t=8s

http://www.newspress.am/?p=81792&l=am/havy+kga+glxin+ksarqenq+marina+poxosyan+ir+dem+patverov+lyox+lava+linelu+gorci+masin+tesanyut[:]

[:am]«Հավը կգա, գլխին կսարքենք». Մարինա Պողոսյանն իր դեմ պատվերով «լյոխ լավա լինելու» գործի մասին

 

[:]

[:am]

‹‹Այս ամբողջ քրեական գործը բաղկացած է կեղծիքներից, այն սարքած է, այն էլ` շատ փնթի: Սա պաշտոնեական հանցագործություն է, որը կատարվել է Արաբկիրի  քննչական բաժնում, որին մասնակցել են քննիչը, փաստաբան Հրանտ Անանյանը, և այլ մարդիկ››,- այսօր այս մասին լրագրողների հետ հանդիպման ժամանակ ասաց իրավապաշտպան Մարինա Պողոսյանը: 

Նշենք, որ վերջինիս մեղադրանք է առաջադրվել այն բանի համար, որ նա ուրիշի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարելու դիտավորությամբ` ապօրինի, անհատույց և շահադիտական դրդումներով յուրացման եղանակով հափշտակել է իրեն վստահված Արփի Մերասի Երևան քաղաքի Նալբանդյան 50 շենքի 42 հասցեում գտնվող բնակարանը, դրանում առկա գույքը և դրանց վաճառքից գոյացած 140.000 ԱՄՆ դոլար գումար:

Իրավապաշտպանի խոսքերով` քրեական գործի հիմքում առկա փաստաթղթերը բոլորը կրկնօրինակներ են և չկա ոչ մի բնօրինակ փաստաթուղթ, իսկ դատախազները դրանց հիման վրա գործ են հարուցել: Բացի այդ, գործում առկա են 2 խումբ փաստաթղթեր՝ տարբեր ստորագրություններով:

‹‹Այս ամբողջ նախաքննությունը, որն այսպես արել են, դատախազ Էդգար Պետրոսյանը չի՞ տեսել: Բա էդ ո՞նց եղավ, տեսողական խնդի՞րներ ունեն: Ո՞նց կարող է վերահսկող դատախազն այս ամենը տեսած չլինել: Թող բոլորը հիշեն՝ ես բացի նրանից, որ ամբաստանյալ եմ, ես իրավապաշտպան եմ: Այսօր ես ինձ չեմ պաշտպանում, այսօր ես ուզում եմ ցույց տալ դատախազության և քննչական կոմիտեի սնանկությունը››,- նշեց Մարինա Պողոսյանը:

Տիկին Պողոսյանի խոսքերով՝ այս ենթադրյալ հանցագործությունը՝ բնակարան վաճառելու վերաբերյալ, կատարվել է 2014 թվականի մայիսին, սակայն նախաքննության մարմնի որոշմամբ վերծանվել են 2015 թվականին տեղի ունեցած իր հեռախոսային խոսակցությունների համարները:

Մարինա Պողոսյանի շահերի պաշտպան Լիպարիտ Սիմոնյանն էլ հայտնեց, որ  քրեական գործը հարուցվել է  առանց որևէ օրինական հիմքի, իսկ քրեական գործի հիմք հանդիսացող՝ հաղորդում հանցագործության  մասին  փաստաթուղթը կրկնօրինակ է: Փաստաբանը նաև ներկայացրեց լիազորագիր, որը տուժող Արփի Մերասը հանձնել էր իրավապաշտպան Մարինա Պողոսյանին: Համաձայն այդ լիազորագրի Մարինա Պողոսյանը կարող էր ցանկացած պայմանով և գնով վաճառել, փոխանակել, գրավ դնել այդ բնակարանը:

‹‹Այսինքն՝ օրենքով սահմանված կարգով նրան տրված է իրավունք՝ վաճառելու, չկա որևէ փաստական հանգամանք, որը կարող է վկայել այն մասին, որ Մարինա Պողոսյանն իրավունք չուներ վաճառելու տվյալ բնակարանը ››,- իր խոսքում նշեց փաստաբանը:

Փաստաբան Նինա Կարապետյանցն էլ այս երևույթը համարեց վտանգավոր՝ նշելով, որ այն բերելու է ավելի ծանր հետևանքների և նոր հետապնդումների, եթե դրա դեմ բոլորով չպայքարեն:

‹‹Քրեական գործում էական նշանակություն ունեցող  փաստաթղթերի տակ դրված Արփի Մերասի  ստորագրություններն ակնհայտ տարբեր են››,- այս մասին էլ ասաց Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի նախագահ Արթուր Սաքունցը: Վերջինս լրագրողներին ցույց տվեց այդ փաստաթղթերը և դրանց տակ դրված ստորագրությունները, որոնք իսկապես տարբերվում էին:

Իրավապաշտպանի խոսքերով՝ այս գործն ի սկզբանե չպետք է ընդունվեր դատարան:

‹‹Ենթադրենք, որ Մարինա Պողոսյանը վաճառել է բնակարանը, ո՞ւր են այդ գումարները: Այդ ուղղությամբ քննություն չի կատարվել, որովհետև իրենք գիտեն, որ դա այդպես չէ››,- ասաց Արթուր Սաքունցը:

Նշենք, որ սփուռքահայ Արփի Մերասի և «Վելես» կազմակերպության նախագահ Մարինա Պողոսյանի վերաբերյալ գործով դատական նիստը կայանալու է ապրիլի 16-ին, ժամը 09:30-ին:

[:]

[:am]https://www.youtube.com/watch?v=WuuQDq1yYzs&feature=share[:]